Peynir altı suyu besin değeri açısından oldukça zengin olduğundan gıda sanayinde kullanılırken son yıllarda artan bir yaygınlıkla kozmetik ve ilaç sanayinde de kullanım alanı bulmuş bir üründür. Peynir altı suyu, peynir yapımında peynir pıhtısı süzüldükten sonra geriye kalan bir yan üründür.
İçeriğinde süt bileşenlerinden laktoalbumin ve laktogulobülin gibi proteinler ve farklı düzeylerde yağ, laktoz, mineral madde ve vitamin bulundurmaktadır.
Peynir yapımında kullanılan sütün ortalama olarak %70-90'ı peynir altı suyu olarak elde kalmaktadır.
Oldukça yüksek değerlere sahip olan peynir altı suyu besin değeri, sütün bileşim ve kalitesine, peynir yapım tekniğine, kullanılan asit veya maya miktarının kalitesine ve miktarına, mayalanma işlemi esnasındaki pıhtılaşma işleminin süresi ve sıcaklığına göre değişmektedir.
Peynir altı suyun, süt kuru maddesinin yaklaşık yarısını, süt şekerinin tamamına yakın bir bölümünü, proteinlerin 1/5!ini ve B vitaminlerinin büyük bir bölümünü içinde bulundurmaktadır.
Peynir altı suyu kullanım alanları
- Hayvan beslenmesinde: Hayvanlara doğrudan içtirerek veya kaba yemlerine karıştırılarak peynir altı suyunun besleyici özelliğinden faydalanılmaktadır.
- Kozmetikte Kkullanımı: Peynir altı suyu cildi nemlendiren krem ve losyonların, sabun ve diğer kozmetik ürünlerin yapımında ham madde olarak kullanılmaktadır.
- Tıpta kullanımı: Peynir altı suyu proteinleri kimyasal, fiziksel ve biyolojik açıdan geniş spektrumlu bir protein grubu olduğundan tıpta kullanılmaktadır.
- Gıdalarda kullanımı: Bira yapımında ham madde olarak kullanılan peynir altı suyu ayrıca çeşitli meyve aromaları karıştırılarak alkolsüz içecek olarak da değerlendirilmektedir.
- Yine şekerlemelerde, tatlılarda, pasta ve çikolata üretiminde, bazı peynir türlerinin yapımında randımanı artırıcı olarak ve kıvamlı yoğurt yapımında da kullanılmaktadır.
